Czy Program oznacza budowę kopalni?
30 maja br. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Energii „Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce”. Dla mieszkańców i samorządów, zgodnie skupionych w sprzeciwie wobec powstania na naszym terenie kopalni węgla brunatnego, może on oznaczać negatywne konsekwencje wynikające z obecności złoża. Po raz pierwszy bowiem oficjalny dokument, przyjęty przez rząd, wskazuje perspektywę ewentualnego wykorzystania złoża Oczkowice, a także jego zabezpieczenia. Program obejmuje lata 2018 – 2030 z perspektywą do 2050 roku i prezentuje kierunki rozwoju sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce wraz z celami oraz działaniami niezbędnymi dla ich osiągnięcia. Jak możemy w nim przeczytać „…głównym celem strategicznym Programu jest stworzenie warunków sprzyjających wytwarzaniu energii elektrycznej z węgla brunatnego w oparciu o innowacyjne i efektywne technologie, w tym również przez wykorzystanie węgla do produkcji paliw płynnych i gazowych. Powinno to służyć zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz wspieraniu konkurencyjności naszej gospodarki”. W tym celu – jak stwierdza się w dokumencie - niezbędna jest budowa rentownego, efektywnego i nowoczesnego sektora górnictwa węgla brunatnego, opartego na kooperacji, wiedzy i innowacjach. Jako uzasadnienie wskazuje się to, że „…zasoby węgla brunatnego w obecnie eksploatowanych złożach umożliwiają utrzymanie stabilnego poziomu wydobycia i pracy kompleksów tylko do ok 2030 r. Bez modernizacji istniejących jednostek wytwórczych (tj. elektrowni – przyp. red.), zagospodarowania nowych złóż i budowy nowych kompleksów w latach 2040-2045, nastąpi w Polsce całkowity zanik mocy wytwórczych opartych na węglu brunatnym i praktycznie likwidacja branży”. Jednocześnie z uwagi na dużą liczbę udokumentowanych złóż węgla brunatnego konieczne jest stworzenie rankingu złóż strategicznych, które ze względu na posiadane parametry i lokalizację mają największy potencjał do zagospodarowania. Złoża te, powinny także podlegać bezwzględnej ochronie”. Czy przyjęcie Programu może oznaczać budowę kopalni m.in. na terenie np. gminy Krobia, Miejskiej Górki, Ponieca, czy nawet – bo i taka jest perspektywa – Gostynia, przeciwko której opowiadają się zarówno samorządowcy, jak i mieszkańcy? Obawy wynikają wprost z zapisów dopiero co przyjętego Programu. Wskazuje się w nim bowiem, że złoże „Oczkowice” (położone na terenie gmin Krobia i Miejska Górka), jest złożem o charakterze strategicznym, a perspektywa jego zagospodarowania nakreślona została do 2050 roku. Z dokumentu wynika również, iż uwzględniając uwarunkowania geologiczno-górnicze, złoże to ma potencjał na wydobycie węgla na poziomie ok. 18,0 mln ton/rok, co pozwoliłoby na budowę jednostek wytwórczych (elektrowni) o mocy do 3000 MW. W kontekście przyjętego przez rząd Programu warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden problem. Może on bowiem rzutować na przyszłość społeczno-gospodarczą naszego regionu w najbliższej perspektywie, nawet niezależnie od tego, czy ostatecznie zostaną podjęte decyzje dotyczące powstania samej kopalni. W Programie zapisano bowiem, że „złoża udokumentowane lecz niezagospodarowane potrzebują skutecznej ochrony przed inwestycjami i zabudową powierzchniową, której koszty likwidacji czy przeniesienia mogą być w przyszłości dla inwestorów barierą ekonomiczną zniechęcającą do podejmowania eksploatacji. Zabezpieczenie strategicznych złóż węgla brunatnego, jak i innych surowców mineralnych będzie wpisywać się w długofalową politykę surowcową prowadzoną na poziomie krajowym. Celem takiej polityki będzie umożliwienie przedsiębiorcom dostępu do surowców, przy jednoczesnym dbaniu o stan środowiska przyrodniczego i społecznego na każdym etapie jego zagospodarowania oraz bieżące i długookresowe bezpieczeństwo gospodarcze Polski”. Oznaczać to może w praktyce, iż na obszarze, na którym występuje złoże, zablokowane mogą zostać wszelakie inwestycje, w tym w zakresie rolnictwa, tak charakterystycznego m.in. dla gminy Krobia.
Foto:darkmoon1968 - pixaby.com
